Warszawa, dnia 9 sierpnia 2020 r.
Słowo pasterskie na XIX Niedzielę Zwykłą,
zapowiadające obchody stulecia Cudu nad Wisłą
Wielebni Duszpasterze,
Czcigodne Osoby Życia Konsekrowanego,
Umiłowani Diecezjanie,
już za kilka dni będziemy przeżywać wielkie rocznice, związane z historyczną bitwą, zwaną Bitwą Warszawską, a dla bardzo wielu naszych Rodaków był to Cud nad Wisłą. Bolszewicy uciekający z pola walki, napotkanym ludziom, z wielkim przejęciem i trwogą, opowiadali o ukazaniu się Bożej Matki.
Te wyjątkowo doniosłe wydarzenia miały miejsce na terenie obecnej diecezji warszawsko-praskiej. To na tym terenie znajduje się Ossów, Radzymin, Kobyłka, Wólka Radzymińska, Rembertów, warszawski Kamionek, Mińsk Mazowiecki i wiele innych miejscowości, które upamiętniono w związku z 1920 rokiem. Jako diecezja warszawsko-praska mamy szczególny obowiązek dbałości o tamte wydarzenia.
Ojciec św. Jan Paweł II, który odwiedził diecezję w 1999 roku i modlił się na cmentarzu w Radzyminie oraz przed katedrą praską, powierzył diecezji szczególną troskę i pamięć o bohaterach, wydarzeniach i miejscach związanych z 1920 rokiem.
Po modlitwie na cmentarzu w Radzyminie wyznał: „Chociaż na tym miejscu najbardziej wymowne jest milczenie, to przecież czasem potrzebne jest także słowo. I to słowo chcę tu pozostawić. Wiecie, że urodziłem się w roku 1920, w maju, w tym czasie, kiedy bolszewicy szli na Warszawę. I dlatego noszę w sobie od urodzenia wielki dług w stosunku do tych, którzy wówczas podjęli walkę z najeźdźcą i zwyciężyli, płacąc za to swoim życiem. Tutaj, na tym cmentarzu, spoczywają ich doczesne szczątki. Przybywam tu z wielką wdzięcznością, jak gdyby spłacając dług za to, co od nich otrzymałem”. Na zakończenie wszystkich nas pobłogosławił.
* * *
Wróćmy do Słowa Bożego, które przed chwilą usłyszeliśmy. Widzimy jak tego Bożego błogosławieństwa nam ciągle potrzeba. Wyraża się ono w bliskości Boga, który pragnie być blisko nas, a właściwie to my pragniemy być jakby zanurzeni w Nim samym. Takiej bliskości Boga doświadczy prorok Eliasz. Był świadkiem i jednocześnie doświadczał wielu wyjątkowych okoliczności – gwałtowności burzy, trzęsienia ziemi, niszczących płomieni ognia, ale dopiero wtedy, kiedy odczuł łagodny powiew wiatru zrozumiał – Bóg jest blisko. Przysłuchując się temu opowiadaniu odczuwamy tęsknotę za ciszą, za zewnętrznym spokojem, a szczególnie za wewnętrznym ładem.
Jak wielkie są dary, które otrzymujemy dzięki naszej wierze, doświadczył św. Piotr. We fragmencie odczytanej dzisiaj Ewangelii ujrzeliśmy Apostoła, który przeżywa swoje wzloty i upadki. Wiara pozwoliła jemu wyjść z łodzi i stąpać po powierzchni jeziora, ale kiedy przyszło zwątpienie, cały pogrążył się w wodach. „Czemu zwątpiłeś, człowiecze małej wiary?” Te słowa Chrystusa Pana są dla nas aż nadto wymowne. Z całych sił dbajmy, pielęgnujmy, naszą wiarę i o to samo dbajmy dla naszych bliźnich. Tego uczy nas dzisiaj Apostoł Paweł w liście skierowanym do wiernych w Rzymie. To jego mocne w słowach wyznanie „Wolałbym być pod klątwą i odłączonym od Chrystusa dla zbawienia braci moich”.
Dzisiejsza katecheza o wierze, o pragnieniu życia w bliskości Boga i o tym, że żyjemy także dla innych, będąc dla nich potrzebni i za nich odpowiedzialni – tak bardzo bliska jest naszym rozważaniom o wydarzeniach sierpnia 1920 roku. Te same wartości były, są dzisiaj i będą w przyszłości fundamentem w budowaniu Królestwa Bożego na ziemi i kształtowania cywilizacji miłości.
* * *
Czy zdajemy w pełni sobie sprawę z tego, co się w sierpniu i kolejnych miesiącach pamiętnego, 1920 roku, wydarzyło na naszych ziemiach? Dopiero co – w listopadzie 1918 roku cieszyliśmy się odzyskaniem niepodległości, chociaż jeszcze spore części przyszłej II Rzeczypospolitej były w trakcie toczonych walk o wolność, a już od 15 lutego 1919 roku musieliśmy, jako naród, podjąć zmagania z bolszewicką Rosją. Nasi bracia i siostry stanęli wtedy do walki – nie tylko o uchronienie Ojczyzny przed kolejnym zaborem – ale dla ocalenia wszystkich tych wartości, które rodzą się z przyjęcia Ewangelii – nauki Jezusa Chrystusa, naszego Zbawiciela. Z perspektywy czasu łatwiej ocenić te wydarzenia, a uczą one nas, że danina krwi polskiej uratowała zarówno nasz naród, jak i inne narody europejskie, a może postawiła zaporę przed urzeczywistnieniem strasznych zamiarów wszechświatowej rewolucji bolszewickiej. Niestety, wiele państw przyklasnęło temu wszystkiemu, by bolszewicki pożar ogarnął Europę i świat.
* * *
Wielka rocznica zwycięstwa dobra nad złem przypomina nam o potrzebie wyrażenia przez nasze pokolenie wdzięczności Bogu, Matce Bożej i ludziom.
Dzisiaj – na wzór wielkiej modlitwy nowennowej z sierpnia 1920 roku – cała nasza diecezja począwszy od dnia 5 sierpnia trwa na modlitwie, łącząc się z naszymi przedstawicielami, którzy idą w 37. Praskiej Pielgrzymce Rodzin na Jasną Górę. Nowennę zakończy nocna adoracja Najświętszego Sakramentu, która będzie zorganizowana w każdej parafii z 14 na 15 sierpnia.
Szczególną cześć pragniemy oddać Matce Bożej Łaskawej, Patronce Warszawy i Strażniczce Polski. To do niej lud Warszawy zanosił gorące i pełne ufności modły o ocalenie Stolicy i Polski od kolejnej niewoli, upraszając zwycięstwo. Ku jej czci została ufundowana przez naszą wspólnotę diecezjalną i tych, którzy poczuwają się do wdzięczności wobec Matki Zbawiciela dostojna statua Matki Bożej Łaskawej, Patronki Warszawy i Strażniczki Polski. Znajdzie ona swoje miejsce w pobliżu nowej świątyni w parafii św. Jana Pawła II w Radzyminie.
* * *
Umiłowani Diecezjanie i Goście. Wprawdzie przez pośrednictwo wielu mediów jest przekazywany nasz diecezjalny program obchodów 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej – Cudu nad Wisłą, pozwólcie, że krótko powtórzę w tym liście nasze zamiary.
Obchody rozpoczniemy już 13 sierpnia, uroczystą Mszą św. o godz. 18.00 pod przewodnictwem kard. Kazimierza Nycza, naszego metropolity, w kościele Matki Bożej Zwycięskiej na Kamionku, w miejscu, skąd (po odprawieniu Mszy św.) wyruszyły na front oddziały młodzieży akademickiej i gimnazjaliści wraz z ks. Ignacym Skorupką.
Dnia następnego, 14 sierpnia, Msza św. polowa o godz. 17.00 przy pomniku w Wólce Radzymińskiej (gmina Nieporęt), w miejscu bitwy i ukazania się Matki Bożej. Mszy św. będzie przewodniczył i kazanie wygłosi bp Marek Solarczyk, nasz biskup pomocniczy.
Tego samego dnia zbierzemy się jeszcze na modlitwę i złożenie wieńców o godz. 21.00 w Ossowie, przy krzyżu ustawionym w miejscu śmierci ks. Skorupki.
Uroczystości centralne zaplanowane są na 15 sierpnia. Po modlitwach porannych przy krzyżu upamiętniającym śmierć ks. Skorupki i złożeniu wieńców będziemy uczestniczyć w uroczystej Mszy św. o godz. 9.30 przy kaplicy w Ossowie, pod przewodnictwem i z homilią ks. abp. Stanisława Gądeckiego, Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, który również ukoronuje Obraz Matki Bożej z tutejszej kaplicy i odmówi akt zawierzenia Maryi.
Tego samego dnia w Radzyminie o godz. 17.00, na cmentarzu, gdzie pochowani są oficerowie i żołnierze polegli w Bitwie Warszawskiej, Mszy św. przewodniczyć będzie i okolicznościowe kazanie wygłosi abp. Wojciech Polak, Prymas Polski.
W niedzielę, 16 sierpnia spotykamy się w Radzyminie, w parafii Św. Jana Pawła II. Podczas Mszy św. o godz. 12.00. nastąpi odsłonięcie i poświęcenie figury Matki Bożej Łaskawej, Patronki Warszawy i Strażniczki Polski
Nasze kilkudniowe dziękczynienie zakończymy dnia 17 sierpnia 2020 r. w Mińsku Mazowieckim, w parafii Narodzenia NMP. Uroczystej Mszy św. o godz. 18.00 będzie przewodniczył abp. Salvatore Pennacchio, Nuncjusz Apostolski w Polsce, a okolicznościowe kazanie wygłosi bp Marek Solarczyk. To tutaj po zwycięskiej batalii zatrzymał się ze swoimi oddziałami gen. Józef Haller, aby podziękować Bogu za otrzymane łaski i za zwycięstwo. Uczynił to przed obrazem Matki Bożej Anielskiej, która od tej chwili zaczęła być nazywana Matką Bożą Hallerowską. Obraz ukoronowano w 2000 roku. Przewodniczył wtedy uroczystościom kard. Józef Glemp, Prymas Polski i pierwszy ordynariusz naszej diecezji bp Kazimierz Romaniuk.
Umiłowani Siostry i Bracia. Niech nasze serca będą pełne wdzięczności wobec niezmierzonej hojności Boga w Trójce Świętej Jedynego i Matki Zbawiciela.
Tak jak przed stu laty wzywaliśmy orędownictwa św. Andrzeja Boboli, bł. Władysława z Gielniowa, tak i dzisiaj – wzbogaceni o nowych świętych i błogosławionych Patronów; szczególnie św. Jana Pawła II i św. Faustynę – wypraszajmy potrzebne łaski dla nas samych i umiłowanej Ojczyzny. Amen.
Z pasterskim błogosławieństwem i modlitwą
+ Romuald Kamiński
Biskup Warszawsko-Praski